مجازات یا حمایت؟

در طول تاریخ تقریباً تمام جوامع، با مسئله­‌ی تن­‌فروشی روبرو بوده‌اند. مسأله‌ای چنین همه‌گیر و رایج را نمی‌توان در سکوت رها کرد. بی‌اعتنایی، فقط بی‌تفاوتی و بی‌عملی را گسترش می‌دهد و ثمر دیگری ندارد، زیرا قضیه هم‌چنان پابرجا است و چه بسا که افزایش یابد.

در میان مردم و مسئولان جامعه­‌ی ما، دو رویکرد کلی نسبت به زنان تن‌فروش وجود دارد:

رویکرد اول، به زنان تن­‌فروش هم­چون افرادی بی­‌بند و بار و مُجرم نگاه می‌کند و راهکاری که برای این مشکل دارد، تنبیهی و مجازات‌محور است: استفاده از نیروی انتظامی و راهکارهای قضائی، جمع‌­آوری و دستگیری این زنان، به زندان افکندن و دیگر مجازات­‌های سنگین. در این دیدگاه، به عوامل و زمینه‌­های بروزِ تن‌­فروشی توجه چندانی نمی­‌شود.

رویکرد دوم، نگاهی همدلانه‌­تر به وضعیت این انسان‌ها دارد و به جای حذف، به دنبالِ احیاء و بازگردانیِ زنانِ آسیب‌دیده است. در این رویکرد، پیش‌زمینه‌ها‌ و دلایلِ تن‌فروشی در نظر گرفته می‌شود. سپس با تغییر دادنِ پیش‌زمینه‌ها، از ادامه یافتن و گسترشِ تن‌فروشی جلوگیری می‌شود. نوشتار حاضر می‌کوشد تا به این رویکرد نزدیک بشود.

هر یک از ما انسان‌ها در انتخاب­‌های زندگی­‌مان، سهم و مسئولیت داریم و زنی که تن‌فروشی می‌کند نیز فقط قربانیِ منفعلِ شرایطِ بد نیست، اما «انتخاب­ِ درست»، به پیش‌­زمینه‌هایی نیاز دارد. به عنوان مثال، یک انتخاب رشته‌ی موفقیت‌آمیز، به میزان قابل‌توجهی بستگی دارد به این‌که علایق خود را بشناسیم؛ از شرایط رشته‌های مختلف آگاه باشیم؛ حمایت فکری و عاطفی خانواده، اطرافیان یا اولیای مدرسه را حس کنیم؛ گزینه‌های مناسبی در اختیار داشته باشیم و … . در مورد انتخابِ مسیرهای زندگی نیز چنین است. در زندگیِ زنان تن‌فروش، این‌گونه پیش‌زمینه‌ها، به شدت کم و دشوار‌یاب اند. مسئولیتِ فردی جایگاه خود را دارد اما برای به جریان افتادنِ آن، باید ـ تا جای ممکن ـ زمینه‌ها را مهیا نمود.

برای درکِ موقعیتِ زنان تن‌فروش و جلوگیری از پیش‌داوریِ ناعادلانه و نیز اصلاحِ شرایط، بهتر آن است که نگاهی دقیق‌تر و نزدیک‌تر به زندگیِ ایشان بیندازیم.